Uluslararası Güçlerin Suriye Merakı

Uzman: “Rusya Arap dünyasının anahtarı olan Suriye’yi kaybederse, onun Ortadoğu ile ilişkisi kesilecek”
ABD Başkanı Barack Obama 28 Eylül de baş tutacak BM Genel Kurulunun 70. yıl dönümü zirvesi çerçevesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşecek.

İranlı meslekdaşı Hasan Ruhani ile görüşmeyi uygun değildir. Bu yılın Haziran ayında İran’la “Altılık” devletleri (İngiltere, Çin, Fransa, Almanya, Rusya ve ABD) arasında nükleer anlaşma elde edildikten sonra ilk kez iki lider BM Genel Kurulu’na katılacak. İki yıl önce de aynı toplantıda Obama ile Hasan ruhaninin görüşü beklense de, sonuçta bu, baş tutmamıştı.
Barack Obama – ABD Başkanı ve Putin – Rusya Devlet Başkanı

Son zamanlarda Rusya’nın dünya siyasetinde aktivleşməsi, çatışma bölgelerinde taraf olarak görünmesi dünyanın ana gündemine döndü. Tabii ki, resmi Moskova’nın bu alanda diplomatik yürüyüşleri dikkat çekiyor. İlginçtir ki, Kremlin bu adımlarına karşı ABD’nin şimdilik tepki vermemesi de çeşitli fikirlere yol açar.

Rusya’nın Suriye teşebbüsleri İsrail ve Türkiyenin rahat etse de, Putin bu devletlerin liderleri ile görüşmesi herhangi anlaşmanın sağlanması haberini ortaya çıkardı. Başkan Vladimir Putin İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile 21 Eylül’de Novo-Oqaryovo ikametgahında görüştü. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le Moskova görüşmesinin ardından İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Suriye ile ilgili anlaşma yapıldığını bildirdi. Benyamin Netanyahu görüşmeden sonra dedi ki, taraflar Suriye’deki askeri ameliyatlarını koordine etmek konusunda önemli bir anlaşmaya ulaşmak olmuşlar: “Benim amacım gelecekte İsrail ordusu ve Rusya askeri birlikleri arasında mümkün anlaşmazlıkların önlenmesi idi. Taraflar Suriye’de rastgele askeri çarpışmanın dışına çıkmak üzere koordinasyon mekanizmalarını güçlendirdiler.”
Vladimir Putin – Rusya Devlet Başkanı ve Beyamin Netanyahu – İsrail Başbakanı

Türkiye ve Rusya Cumhurbaşkanları Recep Tayyip Erdoğan ile Putin arasında 23 Eylül geçirilen görüşmesinde Suriye sorununun çözümü konusunda görüş ayrılıkları ortaya çıktı. Bunu Kremlin basın servisinin başkanı Dimitri Peskov söyledi: “Fikir ayrılıklarına rağmen, şimdiki noktada her iki ülke başkanı Suriye’deki durumun normalleşmesine doğru adımlar atmanın önemini vurguladılar. Cumhurbaşkanları arasında fikir ayrılığı başadüşülendir. Çünkü aynı bölgede bulunan iki devletin çıkarları aynı olur. Her iki ülke bölgede baş olayları kendi çıkarlarına uygun bir şekilde yönlendirmek istiyor. Putin Suriye sorununun çözümünü Beşşar Esed rejimin iktidarda kalmasında görürse, Erdoğan ise sorunun çözümünü sadece mevcut rejimin değişmesinden sonra mümkün olacağını iddia ediyor. ”
Rusya, Türkiye, Filistin Cumhurbaşkanları Moskova’da Merkezi caminin açılışında – 23.09-2015

Bazı uzmanlar bu kandılar ki, İsrail ve Türkiye başkanım işte bu arada Putin ile görüşmesi tamamen mantıklı görünüyor. Çünkü şu anda Suriye rejimi ve ısıda e karşı mücadele konusunda son derece hassas uluslararası durum ortaya çıktı. Moskova somut olarak Beşşar Esed rejimini savunduğunu ve Suriye’ye silah verdiğini saklamıyor. Son bilgilerden ise belli olur ki, Rusya çatışmalara doğrudan müdahale etmek niyetini de gözlemler, Suriye ordusuna askeri eğitim ol adıyla bölgeye yerleşip.

Siyasi ikmalci Rüstem Memmedov yaptığı açıklamada, Suriye tarihsel bir kural olarak Rusya’nın etki alanında bulunan ülke oldu ve Beşşar Esed işte Rusya’nın dikte ile faaliyetini sürdürmektedir. Hatta Suriye’nin varlığı bile Rusya ile ilgilidir. Bu anlamda dikkate alırsak, Rusya şimdi Suriye’de takviyeye çalışıyor buna tecrübe gerekmez. Eğer bacararsa, bunu sonuna kadar yapacak. Yani Suriye’nin kontrolden çıkmasına Rusya bırakmayacak. Çünkü Suriye Arap dünyasının anahtarıdır. Bugün Rusya o anahtarı kaybederse, onun Arap dünyası ile bağlantısı tamamen kesilecek.
Rüstem Memmedov – siyasi icmalçı

“Yaptırımlarla karşı karşıya kalan Rusya’nın buna hem ekonomik, hem askeri gücü ulaşacak” sorusuna ise uzman şöyle cevap verdi ki, – Rusya’nın askeri gücü yeterli kadardır ve gücü yetecek.

Siyasi tehlilçi Zerdüşt Alizade ise konuya farklı yaklaşır ve Rusya’nın geleceğinin olmadığı kanısında: “Rusya iktidsadiiyatı dünya ekonomisinin 1 faizini teşkil ediyor. Rusya askeri bütçesi Amerika’nın askeri bütçesinden 10 kat daha azdır ve karşılaştırılabilir derecede zayıftır. Rusya’nın hakimiyeti verimsiz bir yapı yaratmıştır. Rusya’nın geleceği yoktur. odur ki, o herhangi küresel çapta Amerika ile rekabet yapmaya muktedir değildir.
Zerdüşt Alizade– siyasi tehlilçi

Rusya’nın Suriye’ye savaş uçaklar, ağır silahlar ve canlı kuvvet göndermesinden sonra mürebbetlenen durum Amerika ve Rusya askerlerini görüşmelere zorlayıp. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov arasında internsiv telefon konuşmalarından sonra ABD Suriye’ye ilişkin stratejinin yeniden bakım mümkünlüyüne işaret etti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in New York’a yaptığı ziyaret sırasında Başkan Barack Obama ile görüşmede kritik kararın kabul edileceği bekleniyor.
Rusya Suriye’ye ağır teknik getirirken;

Bu arada Fransa, İngiltere ve NATO Rusya’nın Suriye’de askeri katılımında ciddi şekilde rahatsız. Fransa’nın, Büyük İngileterenin savunma bakanları Jan-İv Le Drian, Michael Fallon ve NATO Genel Sekreteri Yens Stoltenberg bildiriyor ki, Rusya’yı Suriye Cumhurbaşkanına destek vermekte suçlandılar: “Eğer Rusya’nın esas amacı Beşşar Esad’ı savunmak ile, bunu açıkça söylenmelidir. Rusya’nın Suriye’de askeri katılımının genişlemesi zaten zor olan durumu daha da kötüleştirecek. ”
Beşşar Esed – Suriye Devlet Başkanı

Kısacası, İsrail Rusya’nın Beşşar Esad’ı savunmak için gönderdiği silahlar “Hizbullah” teşklilatının eline geçeceğinden endişe. Türkiye Beşşar Esad’ın iktidardan gitmesini istiyor. İŞİD e karşı mücadele konusunda Rusya ve ABD’nin çıkarları çakışırsa de, Türkiye ve Suudi Arabistan gibi müttefiklerin menfaatleri Washington’u Beşşar Esad’a karşı daha sert bir tutum tutmaya teşvik ediyor. Öte yandan, Suriye’de Rusya ile İran’ın çıkarları örtüşüyor. Suriye’de dört yıldır devam eden iç savaşta 250 bin kişi öldü.