Diş Mecunları Seçerken Nelere Önem Verilmeli
İnsan vücudunda sürekli bakım gerektiren üyelerden biri de dişlerdir. Gıda alımı, çay ve kahve, kalitesiz su içilmesi dişlerin bazen sıradan çıkmasına neden olur. Dişlerin sağlıklı olması için onları sadece temizlemekden başka neleri bilmek önemlidir? Azerbaycan Tıp Üniversitesi (ATU) Diş Klinikasının doktor stomatoloqu Yunis Hesenov diş problemleri ile ilgili soruları yanıtladı.
– Ağız boşluğunda en çok yayılan hastalıklardan biri sayılan çürüğü nasıl oluşur? Sonradan bu hastalığın pulpit, periodontit gibi fesadlarından nasıl korunmak olur?
– Kariyes esasen ağız boşluğunda belli bölgelerin iyi temizlenmemesi sonucu oluşur. Bu da özellikle diş araları aittir. Arka dişlerde ise çoğu zaman dişlerin üzerindeki çökəkliklərdə gıda kalıntılarının kalması sonucu çürükleri oluşur. Bu tür sorunların önlenmesi için ağız boşluğunun hijyenine ciddi dikkat edilmelidir. Eğer çürüğü artık meydana gelmişse, o zaman mutlaka dişçiye başvurmak gerekir.
Kariyesin pulpit, periodontit gibi komplikasyon hallerine geçmesine çok zaman gerekir. Bunun için çürüğü gelişip, sinir dokusuna ermelidir. Sinir zedelenenden sonra dişin içinde iltihabi süreç başlar. Böyle durumları önlemek, kariyesin başlangıç aşamasında tedavi edebilmek için her 6 ayda bir hekim-stomatoloqun muayenesinden geçmelidir.
– Bazen dişin dış görünüşünde hiç bir değişiklik görülmez. Ama diş sıcak, soğuk, ekşi gibi faktörlere tepki verir. Bu neden haber veriyor?
– Bunun bir çok nedeni olabilir. Daha yaygın neden – dişlerin kaydına çürüğü boşluğunun meydana gelmesidir. Bu boşluk dışarıdan görünmüyor, sadece dental röntgen sayesinde belirlenir. Ayrıca, bu gibi durumlara hem de hassas dişlerde bulunur. Böyle hassasiyet esasen özel asitlerin etkisinden oluşur.
– Diş macununun diş hastalıklarının önlenmesine etkisi var mı? Reklamlara bakılırsa, diş macunu ne kadar bahalıdırsa, daha kalitelidir ve kariyesin oluşmasını engeller. Gerçekten böyle midir?
– Aslında fiyat ve kalite ile birlikte, hem de diş fırçaları ve məcunlarında bazı faktörlere fikir vermek gerekir. Örneğin, diş mecunları seçerken yeşil renkte olanlara öncelik vermek önerilir. Çünkü bu demektir ki, böyle macunun terkibi doğaldır, otlardan hazırlandı. Diş fırçaları ise herkes için bireysel olarak seçilmelidir. Bu çalışmada hekim-dişçi da size yardımcı olabilir. Çünkü fırçalar genellikle yumuşak, orta ve sert olur. Çoğunlukla orta sərtlikli diş fırçalarına kullanılır. Çocuklara ise daha çok yumuşak fırçalar önerilir. Sert fırçalardan nadiren kullanılır. Bu, diş etinin kanaması – kanamamasına bağlıdır.
– Peki ağızdan kötü kokunun gelmesi dişlerde herhangi sorundan haber verir?
– Ağızdan kötü kokunun gelmesinin yine başlıca nedeni çürüğü. Çürüğü ortaya çıkması durumunda, dişin sert dokuları boşalır ve yemek kırıntıları orada kalmasından dolayı kötü koku geliyor. Bazı durumlarda bile koku damakdan da gelebilir.
– Çoğu zaman diş fırçalanırken diş etinin kanamasına önem vermiyoruz. Bu, sonradan herhangi sorunlar yaratabilir mi?
– Kanama varsa, bu gelecekte kemikte rezobrsiyaya, dişin üretilmesine neden olabilir. Kanamanın diğer nedeni ise diş fırçalarının doğru seçilmemesi. Bu da diş etinin şişmesine yol açar ki, bir süre sonra dişin kökü ortaya çıkmaktadır.
– Dolguların daha uzun ömürlü olması için onların hazırlandığı materyalin farkı var mı?
– Elbette, var. Dolguların hazırlandığı malzeme kadar, onun ağız boşluğuna yerleştirilmesi de önemi taşımaktadır. Bu zaman düzgün antiseptik kurallarına riayet edilmelidir ki, dolguyla diş etinin arasına herhangi bir sıvı giriş olmasın. Buna da özel izolasyon yöntemleri ile elde edilebilir. Öte yandan, malzeme de doğru seçilmelidir. Bizim klinikte daha çok dışarıdan gelen kaliteli, pahalı dolgular tercih edilir.
– Diş-damak hastalıklarından başka dişlerin estetik restorasyonu için başvuranların sayısında artış var mı?
– Estetik her zaman güncel bir konu oldu. En çok da ön dişlerde buna daha çok önem verilir. Eskiden ön dişlerde estetik görünüme dişlerin kapakla kaplanması sayesinde başarılı oluyorlardı. Ama şimdi dişlerin kapakla restorasyonu sırasında dişler çok yonulur. Şimdi ise dolguyla yenilenebilir özel yöntemler var. Hem kapak sayılabilecek, hem de bizim “vinner” dediğimiz yöntemle estetik görünümün restorasyonuna ulaşmak mümkündür.
– Dişleri düzgün şekilde temizlemekle ilgili, hem de onların sağlam olması için okuyucularımıza hangi ipuçları verebilir misiniz?
– Danışma görürdüm ki, her sabah ve akşam olmak üzere mutlaka bir şekilde dişler yuyulsun. Diş fırçalarının sertliğine dikkat getirsinler, doğal diş məcunlarına tercih etsinler. En az her 6 ayda bir doktor muayenesine gelsinler.
